احتمالا برای شما نیز پیش آمده که از دری عبور کرده اید و آن را بازگذاشته اید و برای بستن آن مجبور شده اید تا دوباره برگردید، با نصب یک آرام بند بر روی درب هایی که قفل برقی دارند می توان از بسته شدن درب بعد از باز شدن اطمینان پیدا کرد.

 آرام بند چیست ؟

آرام بند (DOOR CLOSER)، همانطور که از نامش  پیداست وسیله ای است که نحوه ی بسته شدن را کنترل کرده و به صورت خودکار درب را می بندد. این کار باعث می شود تا به درب و چارچوب آن آسیبی وارد نشود

چرا از آرام بند ها استفاده می کنیم ؟

احتمالا برای شما نیز پیش آمده که از دری عبور کرده اید و آن را بازگذاشته اید و برای بستن آن مجبور شده اید تا دوباره برگردید، با نصب یک آرام بند بر روی درب هایی که قفل برقی دارند می توان از بسته شدن درب بعد از باز شدن اطمینان پیدا کرد.

در ادامه به مزیت هایی که نصب یک آرام بند در محیط ایجاد می کند اشاره می کنیم؛

امنیت بیشتر

در محیط هایی که نیاز است تا درب ورود و خروج به صورت مستمر باز نباشد ، آرام بند ها اهمیت بسیار بالایی دارند، چراکه احتمال خطا در نیروی انسانی بسیار بالاست و افراد ممکن است پس از تردد از درب ها  فراموش کنند تا درب را ببندند.

در محیط هایی مانند بیمارستان ها و مراکز آزمایشگاهی ، مجتمع های صنعتی و تولیدی ، مراکز خرید ، طلافروشی ها و … این مسئله اهمیت بیشتری نیز پیدا می کند.

حریم خصوصی

یکی از دلایل دیگری که نصب آرام بند را بسیار حیاتی می کند ، حفظ حریم خصوصی افراد است. در محیط هایی مانند دفتر کار افراد ، اتاق جلسات ، رختکن ها ، سرویس های بهداشتی و … بسیار مهم است که حریم شخصی افراد نقض نشود و یا در روند انجام کار آنها تداخلی ایجاد نشود . نصب آرام بند بر روی درب های ورود و خروج ، یکی از مهم ترین و ساده ترین راه های حفظ حریم خصوصی در محیط کار و مکان های عمومی است.

صرفه جویی در انرژی

به منظور آنکه هر چه بیشتر در مصرف انرژی صرفه جویی شود ، نیاز است که در قدم اول، از هدر رفت انرژی جلوگیری کنیم. اصلی ترین راه جلوگیری از هدر رفتن انرژی ، محصور کردن و بستن راه های خارج شدن انرژی است. درب ها و پنجره ها اصلی ترین راه های خارج شدن و هدر رفتن انرژی است.

با نصب آرام بند بر روی درب ها، یک قدم ساده اما بسیار مهم در جهت جلوگیری از هدر رفت انرژی برداشته می شود.

بهداشتِ محیط

در بسیاری از محیط های آزمایشگاهی ، انبارهای مواد غذایی و یا مناطقی که احتمال انتقال آلایندگی به داخل آن و یا بالعکس را دارند ، نصب آرام بند اهمیت بسیار بالایی دارد. در این محیط ها معمولا نیاز به جداکردن اتاق ها از یک دیگر است .

آکوستیک کردن محیط

یکی دیگر از مواردی که آرام بند درب می تواند کمک کننده باشد، عایق کردن و جلوگیری از انتقال صدا به واحد ها و قسمت های دیگر است.

این مورد خصوصا در مراکز آموزشی مانند مدارس ، دانشگاه ها و آموزشگاه های هنرهای نمایشی و موسیقی کاربرد بسیاری دارد.

جلوگیری از گسترش آتش

مقررات ساختمانی در بسیاری کشور ها سازندگان را ملزم می کند تا ساختمان ها را با دیوارها و درب های مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا کند. اینکار از گسترش آتش در تمام ساختمان جلوگیری می کند. باز بودن درب ها باعث ایجاد یک شکاف برای گسترش آتش است . نصب آرام بند در ورودی هر اتاق باعث می شود تا در هنگام آتش سوزی از بسته بودن درب ها و عدم گسترش آتش اطمینان حاصل کرد .

نحوه ی عملکرد آرام بند ها به زبان ساده

به زبان ساده ، آرام بند ها یک وسیله ای مکانیکی هستند که انرژی ای که هنگام باز شدن درب استفاده می شود را ذخیره می کند و از این انرژی برای بستن درب بدون دخالت انسان استفاده می کند.

تقریبا تمامی آرام بند ها دارای یک فنر هستند که هنگام باز شدن درب فشرده می شوند و از انرژی ذخیره شده برای دوباره بستن درب استفاده می کند تا به شکل اولیه ی خود بازگردد.

چرا آرام بند های ارزان مناسب نیستند؟

آرام بندهای ارزان قیمت بازدهی بسیار پایینی ( در حد 20 تا 30 درصد) دارند و به دلیل اصطکاک زیاد در داخل آنها ، زود فرسوده و خراب می شوند . این آرام بنده ها معمولا با فشار زیاد باز می شوند اما نیروی کمی برای بستن درب ارائه می دهند.

این درحالیست که آرام بندهای باکیفیت تا 80 درصد بازدهی دارند ، به آسانی باز می شوند و با نیروی کافی بسته می شوند .

اما چرا نحوه ی باز و بست درب ها مهم است؟

یکی از مهم ترین دلایل ، استفاده ی افراد معلول و کم توان است. سخت باز شدن درب ها برای معلولین و افراد مسن و یا حتی کودکان سخت است و همین موضوع می توان تجربه ی بدی را به ساکنین یک ساختمان یا مراجعه کنندگان منتقل کند.

اکثر تولیدکنندگان آرام بندها، اطلاعاتی در مورد نیروی باز و بسته شدن آرام بندها را ارائه می دهند و مشتریان می توانند با استفاده از این اطلاعات آرام بندی که مورد نیاز شان است را انتخاب کنند.

مکانیزم بسته شدن کنترل شده و کنترل نشده

اکثر آرام بندهای ساده هنگام بسته شدن ، کنترل سرعت ندارند . فشار هوا روی لبه ی جلویی درب ممکن است کمی سرعت بسته شدن را کاهش دهد، اما در نهایت درب به سمت چارچوب شتاب می گیرد.

برخی از آرام بند های ساده  دارای نوعی میرایی هیدرولیکی هستند تا سرعت بسته شدن درب را کاهش دهند . این لولا ها معمولا قابل تنظیم نیستند و در دسته بندی ” کنترل نشده ” قرار می گیرند.

اما آرام بندهای کنترل شده دارای یک سیستم هیدرولیک هستند که در آنها ، روغن از طریق دریچه ای که قابل تنظیم است جریان می یابد . اگر دریچه باز شود ، سرعت جریان روغن افزایش می یابد و در صورت بسته شدن دریچه روغن بسیار کندتر از آن عبور می کند. این عمل به نوبه ی خود سرعت حرکت فنر و در نتیجه سرعت بسته شدن درب را کنترل می کند.

کنترل بسته یا قفل شدن درب

آرام بند ها ابزار و مکانیزمی برای کنترل بسته شدن درب دارند ، این کنترل را ، کنترل ” سرعت بسته شدن ” یا کنترل ” سرعت رفت و برگشت ” نیز می گویند .

شکل زیر مکانیزم این کنترل را نشان می دهد.

بسیاری از آرام بندها یک کنترل اضافی دارند که عمل ضربه گیر را اجرا می کند . این کنترل به شما اجازه می دهد تا چند درجه ی آخر بسته شدن را نیز کنترل کنید .

معرفی آرام بندهای کنترل نشده موجود در بازار

حال که با مکانیزم آرام بندهای کنترل شده و کنترل نشده آشنا شدیم، بهتر است با چندتا از آرام بندهای کنترل نشده ی موجود در بازار آشنا شویم؛

فنر ضربه گیر درب

فنر ضربه گیر درب، ساده ترین آرام بند موجود در بازار است. فنر این آرام بند دارای دو اتصال ثابت در دو سر آن است که یک انتهای آن به درب و انتهای دیگر آن به چارچوب متصل می شود .

هنگامی که درب باز می شود ، فنر پیچ می خورد و وقتی که درب رها می شود ، با فشار فنر پیچ خورده ، درب بسته می شود.

فنر های ضربه گیر در سایز های مختلف در بازار موجود است.

لولای آرام بند حلزونی

حتما این نوع لولا ها را بر روی درب کابینت ها و کمد ها دیده اید . بدنه ی این لولا ها به چارچوب و بازوی آن بر روی درب نصب می شود.

در ین لولاها یک فنر که در داخل بدنه ی لولا قرار دارد ، با حرکت بازو ی لولا پیچ می خورد . هنگامیکه درب آزاد می شود فنر باز می شود و بازوی لولا را به سمت درب فشار می دهد تا درب را ببندد.

نیروی بسته شدن این نوع از آرام بندها با نزدیک شدن به انتها ، ضعیف تر می شود.

هنگام خرید این نوع آرام بند ها باید میزان توان مورد نیاز برای بستن درب را در نظر بگیریم .

آرام بند لولایی

این نوع از آرام بندها از چرخیدن فنر انرژی لازم را ذخیره می کند.

دو نوع از این لولاها مورد استفاده هستند؛ لولاهای تک عمل و دو عمل

لولای تک عمل

آرام بند های لولایی دارای یک فنر در در مرکز آن است که بزرگتر از حد معمول است . این فنر به یک دریچه در بالا و پایین لولا متصل است. هنگامی که درب باز می شود و لولا می چرخد ، این فنر فشرده می شود و از این انرژی برای بستن درب هنگامی رهاسازی آن ، استفاده می شود.

این نوع از لولاها تا 180 درجه می چرخند و اندازه های مختلفی در دسترس هستند.

از قسمت بالایی لولا و با استفاده از یک آچار آلن می توان سرعت باز و بسته شدن لولا را کنترل کرد.

لولای آرام بند دوبل

اگر به تصویر زیر دقت کنید مشاهده می کنید که این لولا دارای دو قسمت و دو فنر است. این نوع لولا نیز در 180 درجه توانایی چرخش دارد.

تنظیم استحکام فنر و در نتیجه سرعت باز و بسته شدن درب توسط یک میله که در بالای لولا قرار دارد انجام می شود.

آرام بندهای کنترل شده

این دسته از آرام بندها ، آنهایی هستند که در چرخه ی بسته شدن خود ، تحت کنترل هستند.

به طور کلی این آرام بند ها را می توان به چهار دسته بندی تقسیم کرد؛

• آرام بندهای سقفی
• آرام بندهای زمینی
• آرام بندهای مخفی
• آرام بندهای ریلی

در ادامه به معرفی هر کدام از این آرام بندها می پردازیم تا در انتها بتوانید آرام بندهایی که برایتان کارایی دارد را بشناسید.

آرام بندهای سقفی

یکی از پر استفاده ترین آرام بندها، آرام بندهای سقفی هستند.

این آرام بندها قالبی عمدتا مستطیلی شکل دارند و در بالای درب یا قسمت بالایی چارچوب ها نصب می شوند .

یک بازوی مفصل مانند ، وظیفه دارد تا نیروی مورد نیاز برای بستن درب را منتقل کند.

برخی از آرام بندهای سقفی در ریل یا زوار بالای در پنهان می شوند و تنها بازوی آن در هنگام باز و بسته شدن قابل مشاهده است و پس از بسته شدن درب کاملا مخفی می شود.

آرام بندهای زمینی

 

نام گذاری این نوع از آرام بندها از تصاویر آن نیز قابل درک است. تمام مکانیزم های آرام بندهای زمینی در زیر درب قرار می گیرد و تنها صفحه ی پوشش آن قابل مشاهده است.

نقطه ی محوری در این آرام بندها در پاشنه ی درب است . آرام بندهای زمینی علاوه بر درب هایی که نوسان یک طرفه دارند ( تنها به یک سمت باز و بسته می شوند ) ، برای درب های دو طرفه نیز موجود هستند.

آرام بندهای مخفی

برخی از آرام بندها به صورتی طراحی شده اند که از سمت لولا در درب نصب می شوند. این نوع از آرام بندها به وسیله ی اتصالات میله ای به چارچوب متصل می شوند.

آرام بندهای ریلی

آرام بندهای ریلی معمولا بر روی چارچوب های فلزی و آلمینیومی نصب می شود ، البته برخی از این آرام بندها بر روی درب های چوبی نیز قابل نصب هستند.

یک محور که بازوی متحرک آرام بند نیز به آن متصل است در درون چارچوب درب قرار می گیرد تا بتواند وزن درب را تحمل کند.

آرام بندهای ریلی می توانند درب را در دو طرف چرخش دهند و در صورتی که قفل بالای آرام بند تنظیم شود ، درب تنها به یک طرف باز و بسته می شود.

نگاه دقیق تر به آرام بندهای سقفی

سالانه میلیون ها آرام بند سقفی در جهان فروخته می شود و این نوع از آرام بندها از پر مصرف ترین آرام بندهای بازار هستند، به همین علت بد نیست تا نگاهی عمیق تر به ساختار و مکانیزم این آرام بندها داشته باشیم.

مکانیزم چرخ دنده

این مکانیزم ، پرکاربردترین روش عملکرد در آرام بندها است که معمولا با یک بازوی مفصلی مورد استفاده قرار می گیرد.

این مکانیزم بهترین عملکرد را از نظر نیروی باز و بست شدن به درب منتقل می کند. همانطور که در شکل زیر هم می بینید ، با باز شدن درب ، چرخ دنده ی داخل پیستون می چرخد و پیستون را به سمت فنر هدایت می کند. با فشرده شدن فنر ، انرژی لازم برای بستن درب ذخیره می شود.

هنگامی که درب رها می شود فنر به حالت اولیه خود برمی‎گردد و باعث بسته شدن درب می گردد.

سرعت بسته شدن درب نیز توسط مایع هیدرولیک ، کنترل می شود . سرعت بسته شدن درب نیز توسط شیر های موجود قابل تنظیم است.

در شکل زیر ، فرآیند کار این نوع آرام بند ها به تفکیک قطعات ، قابل مشاهده است.

تولید کنندگان بسیاری از این نوع آرام بند تولید می کنند و در طیف وسیعی از کیفیت ها در بازار موجود است. برخی از این آرام بندها کیفیت ساخت بالایی دارند و بسیاری از آنها کارایی مطلوبی ندارند . برای ارزیابی کارایی این نوع از آرام بند ها نیاز است تا به دفترچه راهنمای آنها و میزان تست انجام شده بر روی آنها مراجعه شود.

مکانیزم Cam action

در این مکانیزم نیز یک پیستون و فنر وجود دارد اما یک بادامک جایگزین چرخ دنده شده است. بادامک قلبی شکل ، در مقابل غلتک های انتهای پیستون می چرخد و هر چه نوک بادمک به غلتک پیستون نزدیک تر شود پیستون بیشتر رانده می شود.

در این مکانیزم چرخ دنده ای درگیر نمیشود و به همین جهت اصطکاک کاهش پیدا میشود.

این مطلب نگاهی علمی تر و دقیق تر به مکانیزم و ساختار آرام بندهای موجود در بازار بود. در مطالب بعدی سعی می کنیم تا به سایر یراق آلات نگاه دقیق تری داشته باشیم. بی شک با آگاهی از مکانیزم ها و ساختار های وسایل و ابزار ها ، می توانید تسلط خود بر حوزه ی فعالیت تان را افزایش دهید.